5 kiểu tính cách đầu tư phổ biến: Bạn là ai?
Đầu tư không chỉ giúp người tham gia có thêm nguồn thu nhập thụ động mà còn giúp họ khám phá các tính cách đang "ẩn mình", chỉ bộc lộ trên sân chơi tài chính.
Nhà đầu tư là ai?
Phần lớn nhà đầu tư F0 (nhà đầu tư nghiệp dư, nhà đầu tư mới) sẽ thực hiện các kế hoạch đầu tư do ảnh hưởng từ trạng thái FOMO, được phím hàng hoặc theo sở thích cá nhân.
Song, đây lại là những thói quen đầu tư mà nhiều chuyên gia tài chính và nhà đầu tư có kinh nghiệm khuyến khích hạn chế nếu bạn muốn nâng cao hiệu quả đầu tư.
Lý do là vì khi chạy theo số đông hoặc không có một lộ trình rõ ràng cho dòng tiền đầu tư, nhà đầu tư sẽ dễ mất phương hướng, khó kiểm soát nguồn vốn và hạn chế khả năng tối ưu lợi nhuận khi đầu tư đường dài.
Như vậy, chiến lược luôn là điều cần thiết ở mọi hoàn cảnh, nhu cầu đầu tư. Để làm được điều này một cách đơn giản nhất, bạn có thể làm quen với việc lên kế hoạch dựa vào ‘tính cách đầu tư’ của bản thân.
Hiểu rõ tính cách đầu tư giúp bạn hiểu rõ thêm về bản thân, chọn phương pháp đầu tư phù hợp và khắc phục điểm yếu để tâm lý đầu tư của bạn được thoải mái. Cũng cần lưu ý rằng tính cách thật ngoài cuộc sống của bạn có thể sẽ rất khác với tâm lý trong đầu tư; do đó, lời khuyên là bạn nên thử tự đầu tư trong một thời gian ngắn từ 3-6 tháng để hiểu rõ hơn về tính cách đầu tư của bản thân.
Hiện nay có nhiều cách phân loại tính cách đầu tư nhưng phổ biến hơn cả là mô hình 5 tính cách nhà đầu tư BB&K.
Nhận diện 5 tính cách đầu tư theo BB&K
Mô hình “5 tính cách nhà đầu tư BB&K" được phát triển bởi Thomas Bailard, David Biehl and Ronald Kaiser là một mô hình giúp nhà đầu tư xác định mình là nhà đầu tư như thế nào từ đó có chiến lược đầu tư phù hợp.
Mô hình này được xây dựng dựa trên 2 trục chính về tính cách của bạn khi đầu tư đó là (1) mức độ tự tin và (2) tính bốc đồng. Theo đó, nhà đầu tư được phân thành 5 loại tính cách.
1. Chủ nghĩa cá nhân (The Individualist)
Những nhà đầu tư này rất tự tin vào khả năng vào kiến thức và khả năng tìm hiểu của mình, và luôn thận trọng trong quyết định đầu tư. Những nhà đầu tư này thường là dân “professionals" như kế toán, luật sư, hay bankers, v.v. và sẽ phù hợp với cách đầu tư có phương pháp như đầu tư giá trị hay kỹ thuật và sẽ theo chiến lược đầu tư dễ dàng.
2. Người mạo hiểm (The Adventurer)
Đây là những nhà đầu tư tự tin vào bản thân nhưng lại ra quyết định mang tính cảm xúc nhiều hơn. Những nhà đầu tư này thường sẵn sàng chấp nhận rủi ro, và đầu tư một khoản lớn (all-in) vào một khoản đầu tư mà họ tin sẽ đem lại lợi nhuận lớn. Trên thị trường chứng khoán Việt Nam thì có lẽ có một lượng không ít nhà đầu tư mạo hiểm, sẵn sàng all-in full margin vào 1, 2 mã cổ phiếu.
Đối với những nhà đầu tư thuộc nhóm này, thì hãy xem xét việc đa dạng hoá danh mục nhằm giảm bớt rủi ro.
3. Người nổi tiếng (The Celebrity)
Nhóm nhà đầu tư này thì đầu tư theo cảm xúc nhưng không quyết định đầu tư từ chính sự hiểu biết của bản thân, mà thường là do tâm lý FOMO, sợ bỏ lỡ các cổ phiếu nóng, hàng lái. Nhóm này dễ bị tâm lý tiếc nuối khi bỏ lỡ cơ hội hoặc hối hận khi khoản đầu tư FOMO của mình không thuận buồm xuôi gió. Đối với nhóm nhà đầu tư này, thì có thể xem xét chuyển một phần khoản đầu tư của mình sang các chứng chỉ quỹ, để được quản lý chuyên nghiệp hơn. Và vẫn giữ lại một khoản tiền để có thể FOMO, tìm kiếm cảm xúc khi đầu tư.
4. Người bảo trợ (The Guardian)
Nhóm nhà đầu tư này thường lớn tuổi hơn và có khẩu vị rủi ro thấp, cẩn trọng trong việc đầu tư, do đó cách phù hợp nhất là đầu tư các loại tài sản an toàn và được quản lý chuyên nghiệp như chứng chỉ quỹ hay trái phiếu.
5. Mũi tên (The Straight Arrow)
Nhóm nhà đầu tư này cân bằng giữa các nhóm tính cách và sẽ sẵn sàng chấp nhận rủi ro có tính toán và không mang cảm xúc quá nhiều vào quyết định đầu tư. Những nhà đầu tư thuộc nhóm này phù hợp với việc tự quản lý việc đầu tư cùng với tư vấn từ môi giới hoặc advisor chuyên nghiệp.
Giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời, do đó việc các bạn đầu tư không phù hợp với tính cách của mình sẽ dẫn đến các quyết định đầu tư không nhất quán, và dễ có kết quả đầu tư không như mong muốn. Nếu như bạn là một Celebrity, mà lại ép mình đầu tư theo cách của Individualist thì bạn sẽ rất dễ chán, và bán khoản đầu tư của mình quá sớm.
Lời kết
Đầu tư thành công cần một khoảng thời gian dài, bởi vậy những nhà đầu tư định hướng được mục tiêu sẽ chiếm ưu thế hơn trên thị trường này.
Do đó, dù là tính cách đầu tư nào, bạn hãy tập trung đến phút cuối cùng, kiên trì với mục tiêu của mình giúp bạn tránh được sự xao nhãng.
Trước tiên, hãy quyết định xem bạn thực sự muốn gì? Đầu tư vào quỹ bảo hiểm, mua nhà hay tiết kiệm… đây sẽ là những căn cứ tốt nhất xác định bạn sẽ hành động như thế nào.
Tiếp theo, đặt một mục tiêu tạm thời để việc đầu tư của bản thân có định hướng mục tiêu hướng đến trước mắt, điều này sẽ thêm tính thú vị và khích lệ nhất định vào hành trình đầu tư cá nhân.
Và cuối cùng, nhớ luôn học hỏi để hành trình đầu tư có hiệu quả bền vững và tạo được nhiều kết quả tích cực trên đường dài.
